Kunnen we niet beter wachten op nieuwe innovaties?
Innovaties ontwikkelen, verfijnen en inzetten duurt lang
Veel mensen denken dat innovatie heel snel gaat en dus ook heel snel een betere technische oplossing zou kunnen bieden. In de praktijk is dat alleen niet zo. Het duurt vaak lang om nieuwe innovaties te ontwikkelen, verfijnen en uiteindelijk breed in te kunnen zetten. Denk bijvoorbeeld aan zonnepanelen. Deze techniek werd al ontdekt in 1939. In de jaren ’50 en ’60 werd de techniek voor het eerst serieus toegepast in de ruimtevaart. In de jaren ’70 (na de oliecrisis van 1973) kwam er serieus interesse om betaalbare systemen te maken voor thuisgebruik. Het duurde tot in 2012 voordat de productie een vlucht begon te nemen. En zelfs daarna duurde het nog 15 jaar voordat 1/3 van Nederland zonnepanelen had.
De theorie en ontdekking van warmtepompen stamt ook 1824. De eerste warmtepomp om een gebouw te verwarmen werd in 1912 in Zwitserland in gebruik genomen. De warmtepompindustrie ontwikkelde zich snel van de jaren ’40 tot de vroege jaren ’50. De warmtepomp voor huishoudelijke warmtepompen en industriële gebouwen kwam op de markt en de warmtepomp kwam in de vroege ontwikkelingsfase. Sinds de jaren 70 is de warmtepompindustrie de gouden periode ingegaan. In de jaren ’90 zijn in Nederland kleine nieuwbouw wijken uitgerust met bodemwarmtepompen (zoals in Utrecht Leidsche Rijn). Pas in 2018 is er een verplichting gekomen om nieuwbouw aardgasvrij te maken. Naast warmtenetten is met name de warmtepomp de standaard oplossing geworden voor nieuwbouw woningen. De ontwikkeling van warmtepompen voor bestaande woningen vordert gestaag.
Wachten betekent: geen vooruitgang
De ervaring leert dat innovaties tijd nodig hebben en op dit moment zijn er op het gebied van aardgasvrije alternatieven geen revolutionaire nieuwe ontwikkelingen waardoor we op redelijke termijn een veel beter of goedkoper alternatief mogen verwachten. Wachten op nieuwe innovaties betekent eigenlijk, je cv-ketel houden (of vervangen). De vraag is dan uiteraard of dat een goedkopere en slimmere route is dan nu al overstappen op een efficiëntere oplossing. De gasprijzen zijn gestegen en de verwachting is dat de gasprijzen blijven stijgen (o.a. door verplichte bijmengen van groengas dat duurder is, en nieuwe belastingmaatregelen).
We kopen geen gas meer uit Rusland en er dreigt een handelsoorlog met de VS. Dat kan het aardgas opnieuw veel duurder maken. Tegelijk wekken we steeds meer stroom zelf op in Nederland. Er komen meer zonnepanelen en ook wordt er flink meer wind op zee bijgebouwd in de komende 5 jaar. Zo gaan we van 50% duurzaam opgewekte stroom nu, naar 70% tot 80% duurzaam opgewekte stroom in 2030. Er komt dus meer aanbod van duurzame stroom. Het ligt dan ook voor de hand dat de stroomprijs eerder zal stabiliseren. En, we verwachten dat wind- en zonne-energie verder in prijs blijven dalen en dus goedkoper worden. Het is daarmee zeer de vraag of wachten (en nog 10 of 15 jaar aardgas houden) de slimste keuze is. Maar uiteraard: niemand heeft een glazen bol waarin we de toekomst kunnen voorspellen.
Wat we inmiddels wel weten: je had beter 5 of 10 jaar geleden zonnepanelen kunnen kopen, dan wachten op prijsdalingen. En dat geldt voor heel veel maatregelen die nu al rendabel en betaalbaar zijn en leiden tot directe besparingen. Wachten en geen stappen nemen, kan dus heel goed een duurdere route zijn.
