Participatiemiddelen: bewoners op de juiste manier betrekken
De omgeving betrekken bij besluitvorming en uitvoering is erg belangrijk in de warmtetransitie. Maar hoe doe je dat? Het gebruiken van de juiste middelen leidt tot waardevolle interactie en is in lijn met verwachtingen van deelnemers. Het opzetten van goede participatie is dan ook maatwerk. Wij hebben een groot aantal middelen die we hiervoor kunnen inzetten. Hieronder een aantal voorbeelden:
Meedenkgroep
We vragen bewoners en ondernemers in meerdere interactieve sessies mee te denken over beleid en uitvoering. Zo komt waardevolle informatie uit de buurt of gemeente naar boven en maken we beleid op maat. De deelnemers krijgen een ‘kijkje in de keuken’ bij de nodige onderzoeken en kunnen hierin bijsturen en vragen stellen.
Luisterpaal
De bekende gele praatpaal is nog niet helemaal uit het straatbeeld verdwenen. Zo zetten wij deze in op openbare plekken zoals bij de supermarkt in de buurt. Voorbijgangers kunnen hun mening inspreken en vragen stellen over uiteenlopende onderwerpen, zoals “wat vindt u van een warmtenet?”
Enquête
Een belangrijk middel om bij een brede doelgroep informatie op te halen. We stellen alleen de vragen die relevant zijn, in begrijpelijke taal en ondersteund met beelden. Omdat een enquête veel ruimte geeft om te reageren, combineren we dit graag met het informeren van de omgeving, Bijvoorbeeld met een videographic.
Keukentafelgesprekken
Met één-op-één gesprekken bespreken we de zorgen en ideeën die bewoners hebben bij de warmtetransitie. In zulke gesprekken komen vaak de onderliggende zorgen van mensen naar boven. Daarmee kunnen we nog beter aansluiten op de beleefwereld van de inwoners van uw gemeente en slim werk met werk maken. Als we dan toch bij de mensen thuis zijn, is een woningschouw ook mogelijk. Dan weten de bewoners meteen hoe ze zelf hun huis kunnen verduurzamen.
Burgerberaad
Het burgerberaad krijgt op steeds meer plekken voeten aan de grond. Een door loting samengestelde groep krijgt de mogelijkheid zich te verdiepen in de warmtetransitie en vormt een advies aan de Raad. Wij kunnen helpen een burgerberaad op te zetten of treden op als specialist waarbij burgerberaadsleden terecht kunnen voor vragen en kennis.
“Als kartrekkers van het project Heesakkers hebben jullie er al veel energie ingestoken en als ik dan zie hoe dat uitpakt op de bewonersavond, wil ik jullie oprecht een groot compliment geven. Organisatie was uitstekend en vooral jullie presentatie vond ik zeldzaam goed”.
– Noud van Leeuwen,
Sociaal Makelaar
Gemeente Cranendonck
Participatiestrategie:
het fundament voor besluitvorming
De warmtetransitie komt bij alle inwoners en bedrijven binnen de gemeente letterlijk achter de voordeur. Dit roept bij menig inwoner en ondernemer veel vragen of onzekerheden op over kosten en technische zaken. Aan de andere kant komen steeds meer mensen graag zelf in actie, en deze energie is goud waard!
We zien participatie als het fundament voor besluitvorming en als onmisbaar in de route naar een aardgasvrije gemeente. Bij het opstellen van een participatiestrategie richten we ons naast inwoners op bedrijven, maatschappelijke organisaties en stakeholders zoals netbeheerders, energie- en woningcorporaties. Met deze strategie creëren we bewustwording en draagvlak voor aardgasvrije warmteoplossing die bij de buurt en bewoners past.
Dit doen wij door te informeren, inspireren en bewoners actief te betrekken. Niet als sluitstuk, maar in een proces dat parallel loopt met de concrete technische onderzoeken en stappen in besluitvorming. Een proces dat bovendien aansluit op andere trajecten binnen de gemeente, zoals de RES en de omgevingsvisie. En voldoet aan de verplichten vanuit de Omgevingswet.
Participatie is geen doel op zich. Net als communicatie is het een belangrijk gereedschap om de omgeving te betrekken bij de warmtetransitie. Het is daarbij belangrijk goed voor ogen te hebben wat je er mee wilt bereiken: waarover mag de omgeving meebeslissen of meedenken? En wanneer is dat mogelijk? Om dat te bepalen richten we het participatieproces in volgens de principes van Factor C. Deze methode is bekend bij veel gemeenten en wordt toegepast in het bepalen van de communicatiestrategie. Wij waarderen de herkenbaarheid en daarmee toepasbaarheid van de methode bij gemeenten en zien deze ook als erg nuttig voor participatie. Dat ziet er als volgt uit:
We bepalen de doelstelling en randvoorwaarden: waarover is inspraak mogelijk?
Met de gemeente en een aantal stakeholders brengen we aan de hand van de ringen van invloed in kaart wie de betrokkenen zijn en wat ieders rol is. Hier organiseren we een interactieve sessie voor. De stakeholdergroepen die wij zien zijn te verdelen in 1) netbeheerder/woningcorporatie/energieloket; 2) grote gebouweigenaren/ondernemersorganisaties/bewonersgroepen; 3) ondernemers en maatschappelijke organisaties; 4) bewoners.
We bepalen per doelgroep hoe we hen het beste kunnen betrekken. Dit doen we met de stappen van de participatieladder. Bewoners onderscheiden we in mate van bereidheid en mogelijkheid tot verduurzamen. Zo sluit communicatie en participatie het best aan tot activitatie. Zoveel mogelijk contact met bewoners moet leiden tot concrete actie: woningen van het aardgas.
Met elkaar werken we aan één verhaal: duurzame warmte voor iedereen, ook in uw gemeente, stad, dorp, wijk of buurt. Met professionele stakeholders, ondernemers en bewoners laten we de warmteoplossingen en uitvoering aansluiten bij de omgeving. Op basis van uitgangspunten die we ophalen in boeiende werksessies werken we toe naar een passend aanbod.
Wij ondersteunen en begeleiden gemeenten en buurtwerkgroepen in de uitvoering. Zo wordt de warmtetransitie lokaal en met up-to-date kennis van zaken uitgevoerd.
“Met De WarmteTransitieMakers hebben we een partij in huis gehaald die veel kennis en ervaring heeft. De betrokken adviseur is een kundige en sociale professional die technische kennis weet te vertalen naar de leefwereld van burgers en raadsleden”.
– Geert-Jan van Schijndel,
Senior beleidsmedewerker Milieu & Duurzaamheid
Gemeente Valkenswaard
