Hoe maak ik mijn huis aardgasvrij?
De overstap maken naar een aardgasvrije woning maken, dat is best spannend. Welke alternatieven zijn er beschikbaar? En welke aanvullende maatregelen moet ik nemen?
In deze FAQ lees je welke alternatieven er zijn, waar je op moet letten en wanneer het zinvol is om te wachten op de keuze van de gemeente.
Hoe jouw huis eruit gaat zien hangt af van de manier waarop jij je huis gaat verwarmen. Er zijn drie mogelijkheden: een warmtenet, elektrische oplossingen zoals een warmtepomp, of een nieuwe, duurzame vorm van gas. Daarnaast heb je een nieuw kooktoestel nodig.
Koken kan met een inductieplaat, elektrische kookplaat of keramische kookplaat. De meeste mensen kiezen voor inductie. Dat verbruikt minder stroom dan andere elektrische kookplaten, en het lijkt op koken op gas: je kunt de temperatuur snel regelen.
Als je overstapt op elektrische oplossingen krijg je bijna altijd een warmtepomp. Voor je een warmtepomp kan installeren, moeten er heel wat maatregelen genomen worden. Allereerst moet je ruimte vrijmaken in een gangkast of andere kamer, in de tuin, op het balkon of op het dak. Een warmtepomp is namelijk groter dan een cv-ketel en bestaat uit een binnen- en buitengedeelte. Omdat warmtepompen gebruik maken van een lage temperatuur is het heel belangrijk om je huis vergaand te isoleren en alle naden en kieren te dichten. Doe je dit niet, dan gaat er te veel warmte verloren en krijg je het niet goed warm. In een goed geïsoleerd huis heb je een ventilatiesysteem nodig, liefst met warmteterugwinning. Door de lage temperatuur kunnen bestaande radiatoren de warmte vaak niet voldoende door huis verspreiden. Ze worden daarom meestal vervangen door wand- en/of vloerverwarming of speciale lage-temperatuurradiatoren.
Bij een warmtenet komt de warmte via leidingen je huis binnen. Je hebt geen cv-ketel nodig en daarmee win je ruimte in huis. Een warmtenet kan een hoge of lage temperatuur hebben. Bij een warmtenet op hoge temperatuur (70 – 90 graden) kan het je de bestaande radiatoren meestal gewoon blijven gebruiken. Bij een warmtenet op lage temperatuur heb je, net als bij een warmtepomp, vaak vloer- en/of wandverwarming nodig, of speciale radiatoren voor lage temperatuur. Ook is het erg belangrijk de woning vergaand te isoleren en naden en kieren te dichten. Er gaat dan zo min mogelijk warmte verloren, wat zorgt voor een comfortabele temperatuur in huis.
De derde optie is overstappen op een ander type gas, zoals groen gas of waterstof. Een voordeel hiervan is dat de gasleidingen grotendeels in gebruik kunnen blijven. Omdat duurzaam gas warmte met een hoge temperatuur levert (net als aardgas), zijn grote aanpassingen aan de woning niet noodzakelijk. Er zijn ook nadelen: uit onderzoek blijkt dat in Nederland niet genoeg biogas en waterstof gemaakt kan worden voor alle woningen en bedrijven. Biogas en waterstof zijn daarom vooral geschikt voor woningen die lastig op een andere manier zijn te verwarmen, bijvoorbeeld monumenten. Ook is de prijs van duurzaam gas nu nog erg hoog. Hoe dat in de toekomst zal zijn is onzeker.
Het verschilt per woning en per warmtetechniek of je bestaande radiatoren blijft gebruiken. Als je overstapt op groen gas of een warmtenet op hoge temperatuur, kunnen bestaande radiatoren in gebruik blijven. Bij andere oplossingen, zoals een warmtepomp, stap je over op lage temperatuurverwarming. Dit betekent dat het water in de radiatoren een lagere temperatuur heeft (ongeveer 50° C) dan bij verwarmen met aardgas. In dat geval is het soms nodig om vloerverwarming, wandverwarming en/of lage-temperatuurradiatoren te installeren. Die geven de warmte af over een groter oppervlakte, waardoor je huis op een constante manier wordt verwarmd.
Een verhuizing is een goed moment om te investeren in energiebesparende maatregelen, zeker als je ook gaat verbouwen. Je kunt navraag doen bij de gemeente of er al plannen zijn om jouw wijk van het gas af te halen. Nieuwbouwwijken worden overigens al gasloos gebouwd.
Zorg bij een verbouwing allereerst voor goede isolatie. Dat verdien je altijd terug. En kies bij de aanschaf van een nieuwe keuken voor een inductie-, elektrische- of keramische kookplaat. Verhuizen of verbouwen kan een goed moment zijn om vloerverwarming aan te leggen: hiermee kun je later makkelijker overschakelen op bijvoorbeeld een warmtepomp. Verschillende hypotheekverstrekkers bieden de mogelijkheid om verduurzaming mee te financieren in de hypotheek. Via jouw gemeente kun je vaak gratis of tegen lage kosten een energie-adviseur in huis laten komen voor een advies op maat.
Een cv-ketel gaat gemiddeld 15 jaar mee. Het kan dus zomaar zijn dat je cv-ketel binnenkort aan vervanging toe is. Nu we voor 2050 gaan stoppen met aardgas, is het niet altijd logisch een nieuwe ketel aan te schaffen. Het is daarom verstandig om bij je gemeente te informeren wanneer jouw buurt op de planning staat om aardgasvrij te worden.
Gaat jouw buurt binnen enkele jaren van het aardgas af, bijvoorbeeld door middel van een warmtenet in de buurt? Dan is het verstandig om contact op te nemen met de gemeente over de laatste stand van zaken van de plannen in jouw buurt. Het huren of leasen van een cv-ketel kan in dit geval een mooie tussenoplossing zijn en kan bij veel energie- en installatiebedrijven. Lease je een ketel, dan koop je deze over een bepaalde periode af. Huur je een ketel, dan bepaal je een vast bedrag per maand. Huren heeft het voordeel dat het per maand opzegbaar is (na de afkoopregeling) en dat er bij het onderhoud geen extra kosten zijn. Kijk op de website van de Consumentenbond voor meer informatie over de voor- en nadelen bij het kopen, leasen en huren van een cv-ketel.
Is jouw buurt pas later aan de beurt? Dan kun je er alsnog voor kiezen om zelf aan de slag te gaan met wonen zonder aardgas. Kijk bijvoorbeeld of jouw huis geschikt is voor een warmtepomp. Ben je dit van plan? Houd dan wel rekening met een flinke verbouwing en de investeringskosten voor de benodigde maatregelen.
Wil je niet direct van het aardgas af, maar moet je de cv-ketel toch vervangen? Als je huis redelijk geïsoleerd is, kan een hybride warmtepomp aantrekkelijk zijn (qua duurzaamheid maar ook financieel!). Dit type warmtepomp werkt samen met de cv-ketel en zorgt voor een extra besparing. Een hybride warmtepomp werkt op elektriciteit, en zorgt een groot deel van het jaar voor de verwarming. Als het buiten echt koud is, springt de cv-ketel bij. Nog niet klaar voor een hybride warmtepomp? Kies dan voor een moderne HR-ketel die heel zuinig is.
Voor dit soort vragen is de Transitievisie Warmte belangrijk, deze heeft elke gemeente in 2021 opgesteld. Hierin staat beschreven hoe de verschillende buurten verwarmd gaan worden en wanneer elke buurt aan de beurt komt.
Als je een goed geïsoleerd huis hebt, kun je – los van wat de gemeente doet – sowieso kiezen voor een warmtepomp. Via Milieucentraal kun je checken of je huis voldoende is geïsoleerd voor een warmtepomp.
Met alle nieuwe manieren van verwarmen wordt het in huis comfortabel warm. Als je het huis ook isoleert, wordt het vaak zelfs comfortabeler binnen. Voor een warmtepomp, of andere vormen van lagetemperatuurverwarming, is echt goede isolatie nodig, anders wordt het niet goed warm. Ook zijn er dan speciale radiatoren, vloerverwarming of wandverwarming nodig. Laat je hierover goed adviseren, door een energie-adviseur aan huis. Via Milieucentraal kun je bovendien checken of je huis voldoende is geïsoleerd voor een warmtepomp
Het verwarmen met lage temperatuur wordt soms wel als anders ervaren dan met aardgas. Het huis wordt geleidelijk verwarmd en door de goede isolatie blijft de temperatuur heel constant, ook ‘s nachts. Het is alleen niet meer mogelijk om de temperatuur binnen korte tijd een paar graden te laten stijgen of dalen. De voorbeelden in koude landen als Zweden, Noorwegen, Duitsland en Zwitserland laten zien dat een warmtepomp ook met heel lage temperaturen de woning warm kan houden.
Of je nu een individuele warmtepomp oplossing kiest of wordt aangesloten op een warmtenet, isoleren is altijd stap 1. Want: de warmte die je niet kwijtraakt, hoef je ook niet op te wekken. Het verlaagt direct de energierekening, en maakt het huis een stuk comfortabeler. Sommige duurzame warmtebronnen (bijvoorbeeld een warmtepomp) werken met een lagere temperatuur dan een cv-ketel. Isoleren is dan extra belangrijk, omdat het huis anders niet goed warm wordt.
Kierdichting om koude lucht buiten te houden is naast isoleren ook belangrijk. Dat heeft een snel en flink resultaat op het verbruik van aardgas. Daarnaast is ventilatie van groot belang. Door de kierdichting en de isolatie moet actief verse lucht de woning in worden gebracht om een aangenaam binnenklimaat te houden en geen vochtproblemen te krijgen. Ventilatie met warmteterugwinning heeft als voordeel dat bij het ventileren veel minder warmte verloren gaat. Groot voordeel van deze aanpak is dat het comfort in de woning omhoog gaat door een constante temperatuur, geen tocht, geregelde vochtigheid in huis en mogelijk koeling in de zomer.
Ik kom graag met je in contact.
