Met een gedreven instelling en leergierige aard weet technisch adviseur / engineer Boriss duurzame energiesystemen tot in detail te doorgronden. Hij denkt zowel op thermisch als elektrisch gebied in praktische oplossingen, wat hem in staat stelt om realiseerbare bijdragen te leveren aan de energietransitie. Boriss legt ingewikkelde technologieën helder uit en zijn enthousiasme en nauwkeurigheid maken hem tot een gewaardeerde teamspeler. Met een scherpe focus op duurzaamheid en een oog voor detail, werkt hij vol toewijding aan de vooruitgang van warmtetransitie.
Wijkanalyse voor 2 wijken in Doetinchem: Muziekbuurt en OverstegenWijkanalyse Muziekbuurt en Overstegen Doetinchem
Gemeente Doetinchem wil samen met woningcorporatie Sité Woondiensten de kansen voor een collectief warmtesysteem onderzoeken voor 2 specifieke buurten in de gemeente. Deze buurten zijn in de Transitievisie Warmte naar voren gekomen als mogelijk kansrijk voor een warmtenet. Vanwege het grote aandeel corporatiebezit en gestapelde bouw is dit een logische analyse, en de gemeente wil graag een volgende stap zetten. Als collectief kansrijk is, hoe onderbouwen we dit, en hoe zetten we dan een volgende stap? Hiermee werkt de gemeente aan de aanpak van meerdere startwijken.
Er zijn 4 hoofdvragen benoemd die door de analyse beantwoord dienen te worden:
1. Indien een collectieve oplossing passend is, welke technieken zijn dan haalbaar?
2. Kunnen de buurten het beste individueel/per gebouw of collectief verwarmd worden?
3. Hoe verschillen de warmte-oplossingen van elkaar in termen van investeringskosten, onderhoudskosten, CO2 besparing, benodigde isolatie enz.
4. Indien een warmtenet interessant is, welke woningen en gebouwen zouden hier dan het beste op aangesloten kunnen worden.
Door een aantal werksessies, gegevens verzameling, toepassen van onze warmtetool en validatie van gebouwkenmerken zijn de analyses uitgevoerd.
In dit project is veel informatie verzameld over de woningen en de warmtevraag, mede dankzij de nauwe betrokkenheid van de woningcorporatie. Hierdoor zijn er op de initiële voorstellen voor onderzoeksclusters verschillende variaties ontstaan. Zo bleken er net buiten het onderzoeksgebied kansrijke gebouwen te staan, namelijk al redelijk tot goed geïsoleerd en voorzien van blokverwarming. Deze gebouwen zijn als extra cluster onderzocht.
De woningcorporatie heeft zelf beleid vastgesteld ten aanzien van isolatie-aanpak. Hierdoor was het belangrijk te laten zien hoe de aannames in het rekenmodel pasten (of niet) bij de beleidskeuzes. Naar aanleiding hiervan zijn verschillende deelresultaten uitgewerkt, ook gericht op meer inzicht in de lasten voor huurders versus de woningcorporatie. Denk aan de energierekening en investeringen in jaar 1, in aanvulling op resultaten over een periode van 15 of 30 jaar.
Op enig moment was er zeer veel informatie en rekenresultaten beschikbaar, waardoor het voor de opdrachtgever lastig was te bepalen wat zij met deze resultaten konden en moesten. Deze hebben we gericht terug weten te brengen tot die informatie die primair naar antwoorden op de hoofdvragen van het onderzoek leidden.
De woningcorporatie heeft zelf beleid vastgesteld op het gebied van isolatie-aanpak. Hierdoor was het belangrijk te laten zien hoe de aannames in het rekenmodel pasten (of niet) bij de beleidskeuzes. Naar aanleiding hiervan zijn verschillende deelresultaten uitgewerkt, ook gericht op meer inzicht in de lasten voor huurders versus de woningcorporatie. Denk aan de energierekening en investeringen in jaar 1, in aanvulling op resultaten over een periode van 15 of 30 jaar.
Het is ons gelukt om met de vele informatie, en iteraties van technieken, uitgangspunten, clustergroottes en combinaties hiervan, de uitkomsten beknopt terug te brengen tot antwoorden waarmee de gemeente en Sité verder kunnen. De vragen die tijdens het proces ontstonden zijn beantwoord, en er is richting gegeven aan het omgaan met de vele antwoorden die beschikbaar waren
Gemeente en Sité willen samen een vervolgstap zetten om ontwikkeling van een lokaal duurzaam warmtenet voor de meest kansrijke clusters verder te gaan onderzoeken. Hiervoor gaan ze in gesprek met het Gelders Warmte Infrabedrijf. Op basis van de wijkanalyse zijn de gemaakte keuzes te onderbouwen naar stakeholders en bewoners
De beste duurzame warmteoplossing voor Nieuw-Lekkerland
De gemeente Molenlanden wilde graag meer inzicht in de beste duurzame warmteoplossing voor het dorp Nieuw-Lekkerland. Daarbij speelde de vragen of een warmtenet in het dorp haalbaar is, welke mogelijk bronnen er beschikbaar zijn voor dit warmtenet en hoe het warmtenet zich verhoudt tot individuele oplossingen.
In een eerder traject voor de gemeente hebben we een quickscan gedaan van de verschillende warmtetechnieken en -bronnen. In de studie voor Nieuw-Lekkerland zijn we een stap verder gegaan dan in dit eerdere traject. We hebben onze Warmtetool ingezet om de kwantitatieve aspecten van de verschillende warmtetechnieken door te rekenen. Hiermee ontstaat een nog beter inhoudelijk onderbouw overzicht van de verschillende duurzame warmteoplossingen.
In het gebied in en rondom Nieuw-Lekkerland mag niet geboord worden in de bodem vanwege drinkwaterwinning. De toepassing van bodemwarmtepompen en van seizoensopslag in de vorm van WKO’s is daarom niet mogelijk.
We hebben onderzocht of de directe inzet van thermische energie uit oppervlaktewater (TEO) uit de rivier de Lek, zonder seizoensopslag, een realistische optie is. We hebben de resultaten van een onderzoek (van een ander adviesbureau) naar de directe inzet van TEO uit de Lek op een andere plaats bekeken. De bevindingen uit dit onderzoek hebben we in onze berekeningen verwerkt.
Daarnaast hebben we onderzocht of de koppeling door middel van een warmtenet van het dorp Nieuw-Lekkerland met een groot bedrijf (Royal IHC) ruim 2 kilometer verderop haalbaar is.
Voor de gemeente Molenlanden hebben we een compleet afwegingskader opgeleverd met alle relevante kwantitatieve en kwalitatieve eigenschappen van de verschillende mogelijk warmteoplossingen. Daarnaast geven we inzicht in de volgende onderdelen:
De gemeente is tijdens het project op meerder momenten meegenomen in bespreking van tussenresultaten en belangrijke keuzes voor uitgangspunten. Hierdoor is de inhoud van het project goed afgestemd op de wens van de gemeente. We kregen dan ook de terugkoppeling dat ons opgeleverde werk inhoudelijk een goede basis vormt voor een vervolgstap.
“De kwaliteit van DWTM is goed. Tijdens het project was het proces helder. Ook werden de resultaten duidelijk toegelicht en voorzien van een goede documentatie. Met het resultaat van dit project ligt er een goed inhoudelijke basis voor een vervolgstap.”
– Jan-Herman Clevering, gemeente Molenlanden
Aardgasvrij met de Omgevingswet
De warmtetransitie is in volle gang. Veel gemeenten zijn hard bezig om hun wijken aardgasvrij te maken. Echter, tot voor kort ontbrak het aan geschikte instrumenten voor gemeenten om deze transitie vorm te geven. Met de Omgevingswet en de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw)* ontstaat er een stevig beleidsmatig en juridisch kader om de warmtetransitie handen en voeten te geven.
Samen met KuiperCompagnons, inhoudelijk experts van de Omgevingswet en haar instrumenten omgevingsvisie, het programma en het omgevingsplan, hebben we de handen ineen geslagen om de warmte- en de juridische wereld van de Omgevingswet bij elkaar te brengen in één aanpak. Hiervoor hebben we een aanpak inclusief informerende plaat gemaakt: ‘Aardgasvrij met de Omgevingswet’.
De verankering van het warmteprogramma in de Omgevingswet helpt om de warmtetransitie te laten slagen. De verschillende instrumenten in de beleidscyclus moeten samen een zorgvuldig proces vormen. Met behulp van deze plaat laten we de samenhang zien tussen de stappen die gezet moeten worden naar een aardgasvrije wijk met de Omgevingswet.
In deze plaat brengen we de beleidscyclus van de Omgevingswet in beeld (onderste grijze laag). Daarbovenop zoomen we in op de instrumenten uit de warmtetransitie: de omgevingsvisie, het warmteprogramma, het uitvoeringsplan en het omgevingsplan.
In de eerste stap van de beleidscyclus creëert de gemeente in de omgevingsvisie kaders waarbinnen de warmtetransitie plaatsvindt. In het warmteprogramma (voor de hele gemeente) in combinatie met het uitvoeringsplan (voor een specifiek gebied) werkt de gemeente dit verder uit: doelen en maatregelen concreet, fasering in wijkgerichte aanpak, keuze in de voorziene warmteoplossing en gevolgen energie-infrastructuur, handelingsperspectief inwoner, etc.
Het opstellen van de voorgaande instrumenten zorgt voor voldoende onderbouwing van de motivering voor het wijzigen van het omgevingsplan: de aanwijsbevoegdheid kan voor een gebied worden opgenomen. De aanwijsbevoegdheid kan een gemeente voor een wijk/gebied een einddatum van aardgaslevering bepalen.
In derde stap van de beleidscyclus ga je daadwerkelijk aan de slag om de wijk aardgasvrij te maken.
In de terugkoppeling neemt de gemeente de geleerde lessen mee in haar plannen voor de volgende wijk/buurt.
Het doel van deze aanpak? Houvast bieden voor gemeenten om vaart te maken in de warmtetransitie. Het helpt de verschillende afdelingen binnen jouw gemeente op één lijn te krijgen om zo een efficiënte aanpak te ontwikkelen. De volgorde van en afhankelijkheid tussen de verschillende instrumenten is essentieel. Het warmteprogramma speelt hierbij een centrale rol.
De WarmteTransitieMakers maken jou nu én in de toekomst wegwijs met de verschillende instrumenten van de warmtetransitie. Wij, als experts in het warmteprogramma en het uitvoeringsplan, en KuiperCompagnons, inhoudelijk experts van de Omgevingswet en haar instrumenten omgevingsvisie en het omgevingsplan.
Meer weten over hoe we jouw gemeente kunnen helpen om aan aardgasvrije wijken volgens de Omgevingswet te werken? We kijken graag met je mee. Neem vrijblijvend contact met ons op
Uitvoeringsorganisatie Warmtetransitie gemeente Maashorst
De gemeente Maashorst wilde graag verder met de warmtetransitie aan de slag. De gemaakte TransitieVisieWarmte is een goed startpunt, maar biedt nog weinig concrete handvatten. Zo is DWTM gevraagd om een uitvoeringsorganisatie warmtetransitie op te stellen met uitgestippelde actielijnen.
Voor dit project hebben we een zogenaamde ‘uitvoeringsorganisatie warmtetransitie’ (UOWT) opgeleverd. Dit is een overzicht van een stappenplan dat concreet weergeeft welke taken er liggen, wanneer deze moeten worden opgestart en wat voor gemeentelijk team daarvoor nodig is. Het is eigenlijk het plan voor de landelijke warmtetransitie, maar dan op maat gemaakt voor de gemeente Maashorst. In deze UOWT beantwoorden we de volgende vragen: wat moet er gebeuren, wie is waarvoor verantwoordelijk, wie moeten we daarvoor nog aan het team toevoegen, wat betekent dit voor de begroting en in welke volgorde moet dit gebeuren?
De terminologie is wat verwarrend omdat ook de termen ‘uitvoeringsplan’ en ‘uitvoeringprogramma’ in de warmtetransitie voorkomen. Alle gemeenten in Nederland hebben inmiddels een TransitieVisieWarmte(TVW) opgesteld. In de huidige plannen vanuit de overheid moeten gemeenten in de komende jaren deze verder uitwerken tot een Warmteprogramma(WP). Deze uitvoeringsorganisatie warmtetransitie is te zien als een uitwerking van de TVW en een voorbereiding op het WP. Het richt zich met name op de interne organisatie bij de gemeente.
Voor dit project hebben we de uitvoeringsorganisatie in 5 blokken verdeeld:
Zo kent de gemeente haar doelen, is ze beter in staat haar gebouwde omgeving te lezen, en weet ze wat te doen om de gewenste resultaten te bereiken. Verduurzamen maar!
Als je als gemeente aan de slag gaat met de warmtetransitie, dan is een Uitvoeringsorganisatie Warmtetransitie een must. Het geeft overzicht, inzicht en richting. In tegenstelling tot een TVW biedt dit plan concrete acties die nu opgepakt kunnen worden en het biedt inzicht in welke onderzoeken en welke mensen nog nodig zijn. Nieuwe en bestaande gemeentemedewerkers kunnen dit plan als startpunt gebruiken. En dat zien we ook, want de gemeente Maashorst is direct aan de slag gegaan met dit UOWT. Zo hebben ze al actielijnen in gang gezet en meerdere collega’s aan hun team toegevoegd. Daar zijn we heel trots op!
Grote delen van ons uitvoeringsorganisatie warmtetransitie zijn verplicht onderdeel van het warmteprogramma (in kaart brengen van de isolatieopgave in de gemeente, een overzicht van de gebouwvoorraad en concrete tussentijdse doelstellingen). Door hier nu al mee aan de slag te gaan, bereid je je als gemeente al voor op het ontwikkelen van het Warmteprogramma.
‘Enorm tevreden met het resultaat. De grootte van het stuk geeft de grootte van de opgave weer. Het rapport en de actielijnen zijn handig als gebruiksaanwijzing te gebruiken, ook de afzonderlijke stukken per team / voor toekomstig collega’s.’
– Gemeente Maashorst
