Transitievisie Warmte
Gouda
In de komende periode stellen gemeentes een visie op hoe zij woningen en bedrijven van het aardgas kunnen halen. In deze Transitievisie Warmte geven zij aan in welke wijken er het beste gestart kan worden en welke warmtebronnen er mogelijk zijn. In Gouda bestaan al veel lokale initiatieven en is de gemeente concreet bezig met het faciliteren en stimuleren van huiseigenaren die aan de slag willen met hun huizen.
Gouda heeft voor zichzelf het ambitieuze doel gesteld om de hele gemeente aardgasvrij te verwarmen in 2040. Voor de ruim 33.000 woningen en bijna 6.000 bedrijven in Gouda wordt gezocht naar een duurzame, aardgasvrije manier van verwarmen. Voor deze grote opgave is het van belang dat iedereen mee kan doen, en er voor de lange termijn een goed plan ligt.
In Gouda is al veel gebeurd: de bewonersavond over de warmtetransitie in februari trok een volle Grote Zaal in de schouwburg, en naar meerdere warmtebronnen is al gedetailleerd onderzoek gedaan. In de Transitievisie Warmte brengen we alle informatie en analyses samen, om zo te komen tot een begrijpelijk en logisch verhaal. Ook brengen we in meer detail de warmtevraag van nu, en in de toekomst in beeld. We kijken op welke manier we opgaven kunnen combineren. Zijn er plekken waar de straat in de komende jaren open moet of waar nieuwbouw gepland staat? In welke buurten zijn bewoners bezig met isolatie? Kunnen we op deze plekken meteen ook de warmtetransitie in gang zetten?
Er bestaan in Gouda al een aantal gremia die aan de warmtetransitie in de stad werken. Er is de regiegroep; dit zijn belangrijke stakeholders zoals het bedrijfsleven, de gemeente, woningcorporaties, buurtinitiatieven, het waterschap, netbeheerders en de omgevingsdienst. Ook is er de transitietafel, dit is een brede meedenkende groep stakeholders waarin 40 organisaties vertegenwoordigd zijn. Als laatste zijn er ook nog verschillende energie coöperaties die verspreid over de stad zitten.
Door met alle partijen aan tafel te gaan is er een Transitievisie Warmte uitgekomen waar iedereen zich in kan vinden. Zo kunnen gemeente, bewoners, maar ook bedrijven en de netbeheerder op een goede manier werken aan de warmtetransitie in Gouda. De raad heeft de TVW vastgesteld, en er zijn twee verkenningsblokken gekozen waar op korte termijn concrete vervolgstappen worden gezet.
Wil je ook inzicht krijgen duurzame warmtevoorzieningen in jouw buurt? Kijk naar wat wij aanbieden qua gebiedsanalyse voor gemeentes.
“De WarmteTransitieMakers heeft veel kennis en slimme mensen in huis. Werken flexibel, snel en kundig. In de samenwerking met de stad bleek dat het onderdeel participatie in de warmtetransitie een échte aandachtvrager is. Meer dan verwacht. De WarmteTransitieMakers heeft daar op ingespeeld door het team aan te passen en nieuwe expertise in te zetten.
– Evelien ten Cate,
Procesmanager Transitievisie Warmte
Gemeente Gouda
Afbeelding is gemaakt door Huis van Verbeelding
Transitievisie Warmte
Veenendaal
De WarmteTransitieMakers werken samen met de gemeente Veenendaal aan het opstellen van de verkennende Transitievisie Warmte. In deze versie van de Transitievisie Warmte geeft de gemeente aan in welke wijken verdere verkenning naar aardgasvrije alternatieven worden gedaan. Hieronder lichten we kort onze werkwijze toe die heeft geleid tot een door de gemeenteraad unaniem goedgekeurde eerste versie van de Transitievisie Warmte.
Er is gestart met een technisch-economische analyse met het Vesta MAIS model. Dit is ingezet voor de verschillende wijken in gemeente Veenendaal. Hierbij is direct kennis over het gebruik van dit model overgedragen aan de gemeente.
Wij hebben daarna voor een door ons beproefde werkvorm gekozen waarbij middels workshops en interviews met alle betrokken partijen is gesproken. De analyse van de wijken wordt op deze manier aangevuld met alle belangrijke kennis en ervaring. Verder resulteert het in een gedragen keuze voor verkenningswijken.
In de workshops zijn naast gemeentelijke afdelingen, experts en het college de woningcorporaties en netbeheerder betrokken. In de workshops wordt ingezoomd op de potentiële startwijken: de wijken die naar verwachting als eerste aardgasvrij kunnen worden gemaakt. In workshops met het college wordt gewerkt aan politieke uitgangspunten voor het invullen van de visie en kiezen van de startwijken.
Met de individuele interviews hebben we ervoor gezorgd dat de belangen van de verschillende betrokken partijen goed aan het licht komen. Dit helpt in aanscherping van de visie.
Het resultaat is een heldere, gedragen en bruikbare visie die duidelijke kaders stelt voor de uitvoering van de verdere verkenningen naar alternatieven voor aardgas op wijkniveau. Deze eerste Transitievisie Warmte is unaniem goedgekeurd door de gemeenteraad (zie artikel Duurzaam Veenendaal).
Naast de verdiepende warmtevisie is er gelijktijdig een versie voor bewoners ontwikkeld. Deze verschijnt op de website ‘Duurzaam Veenendaal’ waar ook vragen van bewoners beantwoord worden over het verduurzamen van hun woning. Ook is de visie gepresenteerd op een bewonersavond.
“Zowel op inhoud (techniek/kosten) als proces hebben we onmisbare ondersteuning gehad bij onze zoektocht hoe we de warmtetransitie in Veenendaal kunnen vormgeven”.
– Frederik Oudman
Projectmanager energietransitie
Gemeente Veenendaal
Verkenning aardgasvrije
wijken in Zeist
Zeist pakt de warmtetransitie expliciet van “onderaf” op. Eerst verkennen wij een aantal potentiële startwijken diepgaand. Dit zijn wijken met een bewonersinitiatief, restwarmtepotentieel, een grote hoeveelheid corporatiebezit of een acute vervangingsopgave. Dit is een intensief traject. Samen met bewoners, lokale stakeholders en verschillende afdelingen van de gemeenten verkennen De WarmteTransitieMakers de mogelijkheden van deze wijken. Welke technieken zijn geschikt? Wat leeft er bij de bewoners?
De WarmteTransitieMakers is de ideale partner om dit proces te begeleiden. Met de ‘Smart energy cities’ aanpak worden parallel de verschillende wijken uitgebreid onderzocht, zowel technisch als sociaal. Dit is kennis waarmee we beargumenteerd voor startwijken kiezen, maar ook kennis waarmee een gedegen warmtevisie wordt opgesteld.
“De aanpak is een mooie kapstok, maar de kwaliteit zit in de echte verbinding met bewoners en stakeholders. De WarmteTransitieMakers gaan deze verbinding aan.“
Mila Verdonk, projectmanager Klimaat & Energie (gemeente Zeist)
Naast de wijktrajecten werken De WarmteTransitieMakers aan een technisch-economische analyse van oplossingen voor de verschillende wijken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het Vesta MAIS model, in samenwerking met Greenvis. De gemeentelijke GIS-afdeling wordt bovendien getraind in het gebruik van dit rekenmodel, zodat zij analyses kan actualiseren.
In workshopvorm werken De WarmteTransitieMakers samen met woningcorporaties, netbeheerder en de gemeente samen om de planning en startwijken te bepalen.
Ik bel je graag voor een oriënterend gesprek.
Een gedragen warmteprogramma opstellen met draagvlak onder inwoners en lokale partijen
Gemeenten zijn de regisseurs van de warmtetransitie voor de gebouwde omgeving. Met het opstellen van het warmteprogramma (de vernieuwde Transitievisie Warmte) schetst de gemeente een routekaart naar een aardgasvrije gebouwde omgeving in 2050. Dit geeft alle betrokkenen inzicht in de richting voor duurzaam en aardgasvrij verwarmen en koken.
Het warmteprogramma is de opvolger van de Transitievisie Warmte (TVW). Gemeenten stellen deze elke vijf jaar vast. Waar eind 2021 elke gemeente een TVW moest hebben vastgesteld, ligt deze deadline (afhankelijk van het opstellen van de TVW) voor het warmteprogramma op 2026.
In het Warmteprogramma wordt omschreven hoe een gemeente voorziet om voor 2050 van het gebruik van aardgas voor verwarming van de gebouwde omgeving af te stappen. Welke alternatieve warmteoplossing wordt per deelgebied voorzien en wanneer is welk gebied aan de beurt, zijn vragen die in het warmteprogramma worden beantwoord.
Het ontwikkelen van het warmteprogramma is een traject waarin technische, energetische, ruimtelijke, economische en sociaal-maatschappelijke aspecten samenkomen. Daarnaast staat het traject bol van keuzes om tot de geschikte warmteoptie en fasering van wijken en buurten te komen en moet het zorgvuldig en mét inwoners, gebouweigenaren en andere stakeholders worden doorlopen.
Doe de check met onderstaande bouwblokken van het warmteprogramma.
Welke stakeholders zijn in uw gemeente betrokken bij de warmtetransitie? We interviewen ze 1-op-1 om op te halen wat er de afgelopen jaren is bereikt op het gebied van CO2-uitstootreductie, participatie en communicatie, onderzoek en procesefficiency. We onderzoeken beschikbare data om de voortgang in kaart te krijgen. We stellen samen met de betrokkenen vast waar we staan.
Het stellen van concrete en meetbare doelen is cruciaal om de warmtetransitie succesvol te maken. Een stip op de horizon waar we met zijn allen achter staan en waar we naar toe kunnen werken. We vertalen samen landelijke doelstellingen naar heldere en navolgbare gemeentelijke doelstellingen.
Nieuwe inzichten hebben jouw visie misschien veranderd. Een warmtenet blijkt toch niet haalbaar in een bepaalde buurt of er is juist nieuwe informatie over warmtebronnen. We herzien de analyse van de bestaande gebouwvoorraad en van beschikbare warmtebronnen. We hebben hier onze eigen gebiedsanalysetools voor, raadplegen openbare data en bevragen de gemeente en stakeholders over recente ontwikkelingen en onderzoeken.
Wij helpen om samen met belanghebbenden een compleet programma op te stellen. Dit programma wordt jullie kapstok van de warmtetransitie. In het opstellen van de volgorde en het tempo van wijken, hebben we expliciet aandacht voor de lokale situatie en kansen. Denk aan bestaande inwonersinitiatieven of aan geplande werkzaamheden van woningcorporaties en in de openbare ruimte. Door alle kansen inzichtelijk te maken, komen betrokken partijen tot gezamenlijk inzicht over welke oplossing wanneer, waar haalbaar is en voegen dit samen tot een routekaart.
Vanuit het programma werken we met gemeente en betrokkenen toe naar een concrete planning en FTE inzet per onderdeel van het programma. Wanneer duidelijk is wat de ambities en actielijnen zijn, kan een begroting worden gemaakt. Het is goed om deze op tijd scherp te hebben en financiële ruimte te reserveren. We leggen een begrotingsvoorstel neer en maken hier samen keuzes in. De detail per buurt wordt uitgewerkt in een uitvoeringsplan.
De omgevingswet schrijft voor dat de TVW in de vorm van een warmteprogramma wordt opgeschreven. Dit moet conform richtlijnen worden opgesteld, zodat hierop uiteindelijk een omgevingsplan kan worden gebaseerd. Wij helpen je met de juiste content, juridische kaders en het format.
We besteden in het bijzonder aandacht aan het benodigde besluitvormingsproces. De gemeenteraad, wethouders en bestuurders van woningcorporaties worden stap voor stap meegenomen. Samen formuleren zij de uitgangspunten, die als controle dienen voor de tussenstappen en het eindresultaat.
De warmtetransitie komt achter elke voordeur. Het betrekken van inwoners is daarom belangrijk. Er zijn diverse communicatie- en participatie middelen die we in kunnen zetten om inwoners en betrokkenen mee te nemen Denk aan enquêtes, inwonersavonden en het werken met klankbordgroepen. De bredere groep professionele stakeholders worden 1-op-1 of in werkgroepen betrokken. De gemeente kiest zelf een participatieniveau dat past bij de lokale situatie.
Het warmteprogramma is toegankelijk in taal en beeld. Online, offline, interactief en geschreven in B1 taalniveau. Zo bereiken we de meeste inwoners.
Het warmteprogramma is de voorbereiding op een uitvoeringsplan per wijk. Een belangrijke mijlpaal in het proces naar aardgasvrij verwarmen en koken. Advies en begeleiding nodig bij het opstellen van deze kaders? We komen graag met je in contact om samen de routekaart te bepalen en een sterk Warmteprogramma op te stellen.
“Vanuit de Gemeente Molenlanden kijken we terug op een prettige samenwerking met De WarmteTransitieMakers! We hebben intensief samengewerkt om met onze inwoners en belanghebbenden alle processtappen te doorlopen en een mooie TVW op te leveren”.
– J. Venderbos, Adviseur Duurzaamheid en Energietransitie bij de Gemeente Molenlanden
Van ambitie naar integrale oplossingen. Ervaring in het maken van transitieplannnen voor woningen en wooncomplexen. Thijs de Booij brengt concept tot praktijk door het bedenken van innovatieve oplossingen en het verbinden van de juiste partijen om tot uitvoering te komen.
Overname van GreenvisDe WarmteTransitieMakers versterkt zich door overname van Greenvis
De WarmteTransitieMakers richt zich op het versnellen van de warmtetransitie in wijken en buurten. Greenvis, dat in januari a.s. haar tiende verjaardag viert, heeft een zorgvuldig opgebouwde reputatie op het gebied van advies en ontwikkeling van duurzame warmtenetten. Doordat beide expertises nauw op elkaar aansluiten, werken de bedrijven al samen in verschillende projecten. De overname vergroot de slagkracht van beide bedrijven in het bereiken van de gezamenlijke missie: het beschikbaar maken van duurzame warmte voor iedereen.
Greenvis ondersteunt overheden, warmtebedrijven, vastgoedeigenaren en bewoners in alle fases van het proces om te komen tot een aardgasvrije warmteoplossing. Directeur-eigenaar Rik Koppelaar ziet de overname als een mooie volgende stap. “We worden onderdeel van een sterk bedrijf met een duidelijk doel: door een transparante, neutrale en lokale aanpak de warmtetransitie in Nederland versnellen. De enorme ontwikkeling die De WarmteTransitieMakers de afgelopen jaren heeft doorgemaakt inspireert en nodigt uit om ons nog verder te ontwikkelen.”
De WarmteTransitieMakers heeft de afgelopen jaren een stevige groei doorgemaakt en helpt een groot aantal overheden concrete stappen te zetten in de warmtetransitie. Directeur-eigenaar Thijs de Booij: “Voor een succesvolle warmtetransitie is een mix van aardgasvrije oplossingen noodzakelijk. In een deel van de wijken waar wij opereren, is het slim om toe te werken naar een aardgasvrije warmtevoorziening die meerdere woningen tegelijk voorziet van duurzame warmte. De ervaring van Greenvis met het ontwikkelen van dit soort complexe collectieve systemen is een waardevolle aanvulling op onze bestaande kennis.”
Beide bedrijven zullen vooral als De WarmteTransitieMakers naar buiten treden. Na de overname kent het vier aandeelhouders met gelijke rol: Koppelaar, De Booij, Michiel van der Vight en een StAK voor werknemersparticipatie. Het merk Greenvis blijft als specialistisch onderdeel bestaan en richt zich op het ontwikkelen van duurzame warmtenetten.
“Het delen van ervaring en kennis blijft een van de speerpunten van onze organisatie. Er zijn nog veel meer mensen nodig om deze transitie samen tot een succes te maken” ,aldus De Booij.
“Ons toekomstbeeld? Voor elke inwoner moet er straks een realistisch en betaalbaar alternatief voor aardgas zijn”, aldus Koppelaar. “Overstappen naar zo’n alternatief moet zo makkelijk en zorgeloos worden als het bestellen van een nieuwe cv-ketel nu is. In de komende jaren zetten wij de eerste stappen naar een aardgasvrij Nederland door te beginnen in wijken die hier klaar voor zijn. Samen met inwoners en lokale stakeholders.”
Ik beantwoord ze graag.
