Wat is een warmtepomp en hoe werkt het?
Als alternatief voor een cv-ketel wordt er steeds meer gesproken over een warmtepomp. De overheid werkt zelfs aan wetgeving om vanaf 2026 bij vervanging van de cv-ketel een warmtepomp te verplichten. Maar wat is een warmtepomp precies en welke soorten zijn er?
Het is eigenlijk vrij simpel: een warmtepomp pompt warmte. Het is een systeem dat gratis energie uit de buitenlucht onttrekt. Deze energie kan gebruikt worden voor het verwarmen of koelen van een gebouw. Een koelkast of airco werkt op een vergelijkbare manier: ze pompen de warme lucht naar buiten zodat de temperatuur daalt. Een warmtepomp gebruikt elektriciteit om de warmte uit de buitenlucht te halen. Dit gebeurt op een energie-efficiëntie manier waardoor een stuk minder wordt verbruikt dan bij elektrisch verwarmen zonder warmtepomp.
Hoe werkt een warmtepomp? Een warmtepomp bestaat meestal uit een binnen- en een buitendeel. Het binnen deel lijkt op een cv-ketel. Bij een hybride warmtepomp is het binnen deel ongeveer net zo groot als de ketel. Bij alle andere opties heb je ook een boilervat nodig voor het tapwater. Samen zijn de boiler en het binnen deel ongeveer even groot als een grote koelkast. Het buiten deel lijkt op een grote airco.
Er zijn een aantal verschillende soorten warmtepompen. Afhankelijk van de situatie en de ruimte voor de warmtepomp, kan een specifiek type voor jouw woning het meest geschikt zijn.
Om een huis te voorzien van warm water en verwarming, haalt een volledig elektrische warmtepomp de warmte uit de lucht of de bodem. Een deel van de installatie bevindt zich dus ook buiten het huis om dit te kunnen doen. Anders dan bij een cv-ketel kan de all-eletric warmtepomp niet in één keer voldoende warm water afleveren. Er is daarom een boiler nodig waarin het warme water opgeslagen wordt. Er is binnen ruimte nodig voor het binnendeel van de warmtepomp en de boiler, buiten is er ruimte nodig voor het buitendeel.
Bij de keuze voor een all-electric warmtepomp is het belangrijk dat je huis goed geïsoleerd is en het verwarmingssysteem op lage temperatuur kan werken. De meeste eengezinswoningen met energielabel B zijn nu al klaar voor een volledig elektrische warmtepomp. In combinatie met zonnepanelen om de elektriciteit op te wekken voor de warmtepomp kan dit systeem volledig duurzaam werken.
Een hybride warmtepomp bestaat uit de combinatie van een (lucht)warmtepomp en een cv-ketel. Dit type warmtepomp neemt het grootste deel van het jaar het werk op zich om jouw huis van verwarming en warm water te voorzien. Alleen tijdens koude dagen komt de warmte vanuit de gasketel. Met een hybride warmtepomp zet je dus een goede stap in verduurzaming, maar je bent nog wel aangesloten op gas.
De hybride warmtepomp is in Nederland een interessante optie om het aardgasverbruik te verlagen, mede omdat deze makkelijk gecombineerd kan worden met het bestaande cv-systeem. In bijna ieder huis is een hybride warmtepomp toepasbaar én je hoeft hier, in vergelijking met een all-electric warmtepomp, geen lage temperatuurverwarming voor te hebben. Goede isolatie is overigens altijd aan te raden.
Bijna alle hybride warmtepompen zijn lucht/water-warmtepompen. Dit type warmtepomp onttrekt het hele jaar door warmte uit de omgevingslucht, buitenlucht of ventilatielucht. Het water in je cv stroomt naar de radiatoren/vloerverwarming en verwarmt uiteindelijk het huis.
Via buizen in de grond wordt er warmte uit de bodem naar boven gepompt door de bodem/water-warmtepomp. De warmtebron van dit systeem wordt een gesloten bron of gesloten lus genoemd. Een bodem/water-warmtepomp is wat duurder dan een lucht/water-warmtepomp, vanwege de complexiteit van de aanleg van de bron. Maar deze warmtepomp werkt wel efficiënter.
De lucht/lucht warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht om een gebouw mee te verwarmen via plafond- en wandunits. Dit type warmtepomp kan als minder comfortabel ervaren worden vergeleken met andere warmtepomp types. De constante luchtstroom kan namelijk voor een tocht- of trekervaring zorgen.
Lucht-lucht warmtepompen worden in Nederland praktisch niet toegepast in woningen, omdat 99% van de woningen een verwarmingssysteem hebben met water erin (radiatoren of vloerverwarming). Dan is het logischer om een lucht-water warmtepomp te installeren. Een lucht-lucht warmtepomp kan wel een optie zijn voor bijvoorbeeld een vakantiehuisje zonder radiatoren/vloerverwarming en het wordt ook weleens toegepast in utiliteiten.
Een water/water warmtepomp is, in vergelijking met de andere warmtepompen, een collectiefsysteem. Dat betekent dat je dit niet voor alléén je eigen woning kunt inzetten. Dit type warmtepomp haalt water uit een collectieve bron en zet dit om in warmte. Dit is een duur systeem en is vooral interessant voor een groep woningen of een bedrijfspand.
Ik kom graag met je in contact!
