Gebouwenaanpak KetelhuisWG Amsterdam
Op het historische Wilhelmina Gasthuisterrein in Amsterdam wilden bewoners niet afwachten tot de gemeente met een plan kwam om de wijk aardgasvrij te maken. Ze namen zelf het initiatief om een duurzaam warmtesysteem voor hun buurt te ontwikkelen. Deze mix van oude monumentale gebouwen, nieuwbouwwoningen, bedrijven en ateliers vraagt om maatwerk. De bewoners richtten een energiecoöperatie op en stelden duidelijke doelen: een lokaal warmtesysteem dat duurzaam, betaalbaar en gedragen door de buurt is.
Met een haalbaarheidsstudie op zak – mede mogelijk gemaakt door gemeentelijke subsidie – kozen de bewoners eind 2020 voor een middentemperatuur warmtenet. Het idee? Warmte opwekken via aquathermie uit het Jacob van Lennepkanaal, gecombineerd met buurtwarmtepompen en seizoensopslag in een WKO-systeem. Dankzij hun vastberadenheid en samenwerking kregen ze ook een PAW-subsidie om hun plannen verder uit te werken.
Om dit plan werkelijkheid te maken, schakelde de energiecoöperatie ons in. Onze rol? Het realiseren van de zogenaamde ‘gebouwaanpak’ en het begeleiden van alle betrokken partijen, zodat de technische en financiële haalbaarheid van het warmtenet duidelijk werd.
We begonnen met het analyseren van de gebouwen in de buurt. Wat is er nodig om ervoor te zorgen dat deze comfortabel verwarmd blijven met een warmtenet op 70 graden? Welke isolatiemaatregelen zijn nodig, en wat zouden die opleveren aan energiebesparing? Samen met een team van adviseurs brachten we deze vragen in kaart en maakten we een raming van de kosten.
We wisten dat de sleutel tot succes lag in goede communicatie met bewoners en gebouweigenaren. Daarom zorgden we ervoor dat onze adviezen niet alleen technisch klopten, maar ook begrijpelijk en toegankelijk waren. Voor elke eigenaar stelden we op maat gemaakte adviezen op, die helder werden uitgelegd tijdens gebouwbijeenkomsten. Daarnaast maakten we bewonersboekjes en gebouwfolders met alle belangrijke informatie.
Voor complexen met huurwoningen en gemengde VvE’s voerden we intensieve gesprekken met woningcorporatie Stadgenoot over hun rol in het proces. We bespraken de maatregelen die nodig zijn en hoe ze bewoners konden ondersteunen in de overgang naar een duurzame warmtevoorziening. Ook hielpen we de energiecoöperatie met hun gesprekken met grotere gebouweigenaren in de wijk, zodat ook zij hun steentje konden bijdragen.
De gebouwaanpak leverde niet alleen technische oplossingen op, maar ook inzicht voor alle betrokkenen:
Dankzij deze aanpak heeft de wijk een stevig fundament om verder te bouwen aan het warmtenet. De focus ligt nu op technische uitwerking en integratie in de openbare ruimte, met betrokkenheid van bewoners bij de besluitvorming over de benodigde gebouwmaatregelen.
Het verhaal van het Wilhelmina Gasthuisterrein laat zien hoe een bottom-up initiatief met de juiste begeleiding en samenwerking tot concrete resultaten kan leiden. Of je nu een gemeente bent die bewoners wil ondersteunen, een corporatie met verduurzamingsambities, of een buurtinitiatief met plannen voor een warmtenet: een goed doordachte aanpak is essentieel.
Met onze ervaring helpen we jou om technische haalbaarheid, financiële plannen en betrokkenheid van bewoners samen te brengen. Zo maken we verduurzaming niet alleen mogelijk, maar ook haalbaar en draagvlakrijk.
Ik neem graag contact met je op
Masterclass “Van Transitivisie Warmte naar Wijkuitvoeringsplan”
Elke gemeente stelt uiterlijk dit jaar haar Transitievisie Warmte vast. De vervolgstap is om, voor de wijken die voor 2030 gepland staan, een wijkuitvoeringsplan op te stellen. Hierin staat de keuze voor één of meerdere duurzame warmteoplossingen centraal. Maar hoe, en met wie, zet je deze stappen?
Op woensdag 30 juni van 10.00 tot 11.30 uur nemen Michiel van der Vight, Ewald Slingerland en Simon Schoonen je mee in dit proces en bespreken o.a.:
Wil je deze masterclass niet missen? Meld je dan aan via onderstaand formulier:
Ik bel je graag voor een oriënterend gesprek.
Pedagogenbuurt
Zeist
De gemeente Zeist onderzoekt verschillende technische mogelijkheden om de stad aardgasvrij te maken. Buurtinitiatieven worden daarbij een belangrijke rol toe gekend. Door burgers in een vroeg stadium bij het proces te betrekken en mee te laten beslissen over de oplossingen, worden plannen eerder gedragen. De Pedagogenbuurt heeft zo’n buurtinitiatief, dat is gevormd door drie bewoners.
Op verzoek van dit initiatief hebben De WarmteTransitieMakers een verkenningstraject ontworpen. Daarin wordt samen met de bewoners onderzocht wat een goede warmtestrategie voor de 200 bestaande woningen van de Pedagogenbuurt is.
De WarmteTransitieMakers sturen er allereerst op aan dat alle betrokken partijen om tafel zitten. Het doel is daarbij om de sociale, technische en financiële randvoorwaarden te achterhalen. Dit wordt gedaan door een stakeholderbijeenkomst met de initiatiefnemers, de gemeente, Stedin en Mijn Groene Huis te organiseren. Daarnaast heeft een eerste bewonersbijeenkomst plaatsgevonden die erop richtte bewoners te informeren en te enthousiasmeren. Tevens is er na deze bijeenkomst een enquête afgenomen, om te peilen hoe bewoners tegenover het starten van een collectief verkenningstraject. Het merendeel van de bewoners die deelnamen aan de enquête gaven aan positief aan te kijken tegen het eerdergenoemde verkenningstraject, daarbij wilde zelfs een relatief groot aandeel actief betrokken worden in de processen.
De WarmteTransitieMakers gaan nu het traject starten aan de hand van het Smart Energy Cities-concept. Hierin wordt een breed scala aan mogelijke warmteoplossingen gepresenteerd, die aan de hand van de bestaande situatie en mogelijke kansen vanuit de wijk het meest voor de hand liggend lijken.
Samen met de klankbordgroep en de werkgroep stellen wij een gedragen routekaart op. De tot dan toe behaalde resultaten worden tussentijds gepresenteerd op algemene bewonersavonden, om zo ook feedback op te halen.
Het resultaat is een routekaart met concrete afspraken, gedragen door initiatiefnemers, de buurt, professionele stakeholders en de gemeente.
“De aanpak is een mooie kapstok, maar de kwaliteit zit echt in de verbinding met bewoners en stakeholders. De WarmteTransitieMakers gaan deze verbinding aan”.
– Mila Verdonk
Projectmanager klimaat en energie
Gemeente Zeist
Aardgasvrij Huizen:
Stad & Lande en Bovenweg
De gemeente Huizen neemt concrete stappen om een aardgasvrije gemeente te worden. Tezamen met de WarmteTransitieMakers is de gemeente gestart met een wijkaanpak naar aardgasvrij. Hiervoor zijn de wijken Stad & lande en de Bovenweg aangewezen.
De gemeente Huizen streeft ernaar dat deze wijken mee kunnen doen met de volgende ronde van het BZK-traject “Proeftuin wijken”, omdat dit mogelijkheden biedt om de eerste onrendabele top voor bewoners weg te nemen. Daarvoor moeten in 2019 concrete kansen en strategieën worden vastgesteld.
Het is dus van belang dat betrekkelijk snel een strategie voor beide wijken wordt bepaald. Omdat de mogelijke strategie sterk afhangt van kansen om bijvoorbeeld woningen van de woningbouwcorporaties en van wijkbewoners aardgasvrij (of aardgasvrij-ready) te maken, is het lastig om het gehele traject vooraf op activiteitenniveau uit te stippelen. Daarom zet Michiel van der Vight in op het Smart Energy Cities model.
“Het is een feest om te werken met de burgers van de gemeente Huizen, waar de betrokkenheid zo groot is dat de zaal soms letterlijk te klein is.”
Michiel van der Vight, projectleider
Dit houdt in dat de WarmteTransitieMakers flexibel omgaan met het tempo waarin het traject wordt doorlopen met bewoners en andere lokaal betrokken partijen. Om een uiteindelijke routekaart op te stellen die gedragen is door bewoners en andere partijen zetten de WarmteTransitieMakers in op een wijkanalyse, die wordt getoetst in klankbordgroepen. Zo kan er gekeken wat de meest geschikte warmteoplossing voor deze wijk is.
Om aanspraak te kunnen maken op de financiering van het BZK-traject is het van belang dat er een plan van aanpak voor de wijk opgesteld kan worden, dat inspeelt op de natuurlijke momenten en kansen van de wijk. Dit plan van aanpak wordt ontwikkeld in een werkgroep met bewoners en met andere stakeholders. Het uiteindelijke resultaat is een routekaart voor Stad & Lande en de Bovenweg naar aardgasvrij.
Ik bel je graag voor een oriënterend gesprek.
Bouwbegeleiding
De Hilversumse Meent
De WarmteTransitieMakers Michiel van der Vight, Mischa Jansen en Laura van de Kar dragen bij aan de ontwikkeling van verduurzamingspakketten waarmee bewoners in de Hilversumse Meent aan de slag kunnen om hun woning aardgasvrij te maken.
De werkgroep Hilversumse Meent Aardgasvrij zoekt een manier om op termijn alle wijkbewoners te verleiden van het aardgas af te gaan. In de eerste fase van dit project ondersteunen we twee doelgroepen: een kopgroep en een groep verhuizers/verbouwers. De kopgroep bestaat uit ambitieuze inwoners die hun woning al bijna helemaal van het aardgas af willen halen. Verhuizers/verbouwers zijn bewoners die een deel van hun woning aanzienlijk willen verbouwen.
De WarmteTransitieMakers Michiel van der Vight en Mischa Jansen helpen bij de ontwikkeling van verschillende arrangementen gericht op het verduurzamen van woningen. We gaan samen met bewoners aan de slag aan de hand van het Smart Energy Cities-model.
In deze eerste fase verkennen we in welke arrangementenpakketten haalbaar zijn (denk hierbij aan pakketten voor technische, juridische en financiële stappen). De eerste fase van dit project (2018-2020) dient als leerproces waarin wordt geëxperimenteerd op wijkniveau en moet zorgen voor goede beslissingen aan de kant van de bewoners. De WarmteTransitieMakers ondersteunt bewoners om tot goede beslissingen te kunnen komen en zorgt dat marktpartijen effectief betrokken worden in dit proces.
Het resultaat van dit traject zijn concrete bouwplannen voor individuele woningen of groepen woningen. Bewoners hebben inzicht in het maatregelenpakket en de kosten om hun woning aardgasvrij te maken en zijn in contact gekomen met marktpartijen voor uitvoering hiervan.
Ik bel je graag voor een oriënterend gesprek.
Expeditie Warmte
Utrecht
Expeditie Warmte
Utrecht
In de Utrechtse wijk Tolsteeg/Oud-Hoograven staan woningen met zeer diverse energielabels. Hoe kom je dan samen met bewoners tot een aardgasvrije oplossing die op buurtniveau werkt?
In november zijn we in het kader van Expeditie Warmte door de bewoners uitgekozen. Samen met hen en professionals van VHGM, Itho Daalderop en Duinwijck zochten we naar duurzame warmte in hun eigen omgeving.
De afgelopen tijd hebben we hard gewerkt om onze bevindingen om te zetten in een conceptplan voor o.a. zeggenschap, techniek en draagvlak. Komende donderdag wordt dit plan gepresenteerd. Dan wordt duidelijk of het plan nog een stap verder gebracht mag worden.
In onderstaande video van de Gemeente Utrecht vertelt Michiel van der Vight samen met bewoner Jochem Rutters en professional Paul Zwetsloot (VHGM) over onze uitdagingen en aanpak om te komen tot een aardgasvrije oplossing op buurtniveau.
Een fantastisch traject en heel inspirerend om de warmtetransitie op deze manier van onderaf te mogen vormgeven.
Ik bel je graag voor een oriënterend gesprek.
