Introductietraining voor onze nieuwe collega’s
Per 1 oktober zijn er twee nieuwe medewerkers van start gegaan. Daarnaast hebben we en de afgelopen tijd ook drie stagiairs verwelkomt op kantoor. Op maandag 11 oktober gaf Michiel van der Vight hun een presentatie over de warmtetransitie. Hij legt onder anderen uit hoe we via het klimaatakkoord uit 2015 naar een aardgasvrije gebouwde omgeving in 2050 toe werken. Zo zetten we ons samen in voor een eerlijke en duurzame warmtetransitie!
Wij hechten veel belang aan een multidisciplinair team. We verwelkomen daarom ook graag mensen die misschien nog niet bekend zijn met de warmtetransitie, maar wel andere expertises met zich meebrengen.
Neem contact met me op!
Wie wordt ‘De WarmteTransitieMaker
2021’?
De nominaties zijn open! Tot en met 5 november kun jij iemand nomineren die zich dit jaar als koploper heeft ingezet voor de transitie naar een aardgasvrij gebouwde omgeving. Op het Warmtecongres reiken we de award voor ‘De WarmteTransitieMaker 2021’ uit. Wie draag jij voor?
Wij zetten ons in om duurzame warmte voor iedereen beschikbaar te maken. Samen met gemeenten, bewoners en betrokken organisaties werken we aan lokale oplossingen, die passen bij een gebouw of buurt. Om nú de snelheid in de warmtetransitie te brengen, zijn koplopers in de transitie nodig. We willen dit moment gebruiken om de mensen die voorop lopen in de transitie te bedanken en in het zonnetje te zetten.
Ken jij iemand die in projecten echt het verschil maakt? Een leider die persoonlijk op de bres springt voor de warmtetransitie? Iemand met bijzonder initiatief of een ongekend doorzettingsvermogen? Iemand die in de wijk zijn of haar buurtgenoten meeneemt? Of die juist binnen een gemeente of organisatie werkt en door zijn of haar inzet projecten van de grond heeft gekregen? Iemand die aantoonbaar het verschil maakt?
Weet jij meteen over wie we het hebben? Draag diegene dan via deze link (uiterlijk 5 november 2021).
Een jury maakt een shortlist van drie nominaties, die in november worden gevraagd om in een korte video te vertellen waarom deze persoon Dé WarmteTransitieMaker van 2021 is. Tijdens het plenaire programma van het WarmteCongres op 25 november a.s. kiest het publiek een winnaar van de award.
Ik kom graag met je in contact.
Adviessector verenigt zich in de Warmtetransitie Pioniers
Nederland staat voor enorme uitdaging. De miljoenen woningen en andere gebouwen die nu nog aardgas gebruiken voor de verwarming en warm water moeten zo goed als allemaal voorzien worden van een alternatief. Deze warmtetransitie vraagt om samen leren en unieke samenwerkingsverbanden! Een groep vooraanstaande adviesbureaus verenigt zich in de Warmtetransitie Pioniers. Juist omdat adviesbureaus vaak een toonaangevende rol in innovatieve projecten hebben zien wij de noodzaak om onze kennis te bundelen en te delen met het Rijk, de klimaattafel gebouwde omgeving en gemeenten.
In bijna alle gemeenten van Nederland wordt hard gewerkt om de eerste concrete stappen van de warmtetransitie te zetten. Ondanks de grote inspanningen die door gemeenten, corporaties, bewoners en andere stakeholders worden geleverd, schiet de besluitvorming en realisatie helaas nog niet voldoende op. Om dit proces te versnellen en betere ondersteuning aan Nederland te geven, heeft een grote groep van adviseurs (betrokken van onderzoek en modelleren tot realisatie) besloten de handen ineen te slaan. Adviesbureaus werken doorgaans weinig op grote schaal samen. Voor de warmtetransitie hebben een aantal vooroplopende adviseurs besloten dat wel te doen vanuit het urgentiebesef dat versnelling noodzakelijk is.
Het proces versnellen we alleen als we kennis en inzichten delen en een gemeenschappelijke koers varen. Daarom hebben wij dit unieke samenwerkingsverband opgezet. Wij, de Warmtetransitie Pioniers, hebben de afgelopen jaren vele honderden partijen ondersteund bij het ontwikkelen en realiseren van duurzame warmtevoorzieningen. Ons doel is om gezamenlijk een duidelijk en uitvoerbaar stappenplan uit te werken naar een aardgasvrije gebouwde omgeving. Dat stappenplan dient enerzijds als advies voor de landelijke politiek en beleidsmakers, maar anderzijds ook om gemeenten concrete handvatten te geven om voortvarend aan de slag te gaan.
De eerste actie is een advies voor de Klimaattafel Gebouwde Omgeving waarin onze gezamenlijke praktijkkennis en -ervaring is gebundeld. Met het advies kunnen de eerste urgente uitdagingen worden opgepakt. Het advies is gericht aan de Rijksoverheid, maar moet iedere bewoner, iedere wijk en iedere gemeente helpen om gezamenlijk toe te werken naar een aardgasvrije gebouwde omgeving. Op korte termijn adviseren we drie concrete acties:
In een eerste informele en zeer positieve bijeenkomst tussen de warmtetransitie pioniers en de klimaattafel gebouwde omgeving en het ministerie van BZK verwelkomden zij ons initiatief. Het biedt het Rijk de kans om de kennis en ervaring uit adviesbureaus gebundeld toe te passen bij hun beleidsvorming. Een win-win situatie omdat alle adviesbureaus de knelpunten graag willen agenderen en oplossen. We hebben afgesproken een bijdrage te leveren op het vormgeven van de landelijke uitvoeringsorganisatie, het narratief naar burgers en een nationaal kennis- en leerprogramma. In de komende maanden gaan we verder met het ontwikkelen van een advies richting gemeenten hoe ze handelingsperspectief kunnen geven aan burgers en bedrijven. Zo helpen we hen bij de grote uitdaging waar ze voor staan. De warmtetransitie kan je niet alleen. Samen werken, samen denken en samen doen is de enige manier om het doel dichterbij te brengen.
Wil je bijdragen aan deze bijzondere samenwerking? Heb je een idee over waar we onze gebundelde kennis en visie ook kunnen inzetten? Of wil je meer informatie? Neem contact op met Harmke Bekkema (harmkebekkema@gmail.com of 06-18880731).
—
Warmtetransitie Pioniers is een club van gemotiveerde professionals die hun krachten nu bundelen, om inzichten en lessen die adviesbureaus in het werkveld opdoen beschikbaar te maken voor de politiek en andere professionals in dit werkveld. De ‘Warmtetransitie Pioniers’ is ontstaan vanuit de visie dat adviesbureaus werken aan een gemeenschappelijk doel: het versnellen van de warmtetransitie. Dat versnellen gaat het beste als we onze kennis bundelen en samenwerken om het collectieve leerproces te versnellen. Op initiatief van Michiel van der Vight (De WarmteTransitieMakers) en Harmke Bekkema (Out of Harm’s Way, TKI, PAW) is inmiddels een grote groep organisaties betrokken, waaronder Atriensis, CE Delft, DWA, EnergyGO, Engie, JvdLAdvies, Merosch, Overmorgen, Procap, Quintel, Berenschot, TwynstaGudde, Wattopia en Witteveen+Bos. Er is een samenwerking met NLIngenieurs voor dit onderwerp. De club staat open voor samenwerking met nog meer pioniers uit het vakgebied; mensen met ervaring in koplopende projecten en mensen met een sterke visie op de warmtetransitie. Daarmee beogen we pioniers bij elkaar te brengen.
Ik kom graag met je in contact!
Transitievisie Warmte Geertruidenberg
Gemeente Geertruidenberg heeft in oktober 2020 een aanbesteding uitgevraagd voor het opstellen van een Transitievisie Warmte voor gemeente Geertruidenberg met haar drie kernen; Geertruidenberg, Raamsdonkveer en Raamsdonk. Dit is gedaan vanuit de verplichting van het rijk voor gemeenten om eind 2021 een Transitievisie Warmte vast te stellen.
De wens van de gemeente was een analyse en advisering en uitvoering van communicatie en participatie rondom de Transitievisie Warmte en ten derde het opstellen van het eindproduct Transitievisie Warmte versie 1.0.
Onze collega Augusta had de rol van projectleider en procesbegeleider, Cees was de dataspecialist en Dagmar werkte als communicatie adviseur. De gemeente Geertruidenberg zorgde voor contacten met de juiste betrokkenen. Een werkgroep van professionele betrokkenen werd door Augusta in vier werksessie stapje voor stapje begeleid. In deze werksessies werden er door Augusta en Cees informatie en data-analyses gedeeld. De werkgroep leverde hier daarna feedback op. De werkgroep leverde ook actief ideeën aan en dacht na over ‘hoe communiceren we met betrokkenen de komende jaren’ en ‘welke kansen zijn er om stappen te zetten naar aardgasvrij’. Met inwoners werd tijdens twee inwonersavonden informatie gedeeld. Ook was een klankbordgroep van inwoners in drie werksessies aan de slag gegaan met de twee vragen waar de werkgroep mee bezig was; ‘hoe communiceren we met betrokkenen de komende jaren’ en ‘welke kansen zijn er om stappen te zetten naar aardgasvrij’.
Voor dit project maakten we gebruik van openbare data, informatie van betrokkenen en de warmteprofielen tool voor de technische analyse. Voor het goed informeren van- en communiceren met professionele partijen en inwoners gebruikten we enquêtes, polls, digitale werksessies, Miro-canvassen en de gemeentelijke nieuwsbrief ‘de langstraat’. Communicatie met inwoners werd begeleid door Augusta en Dagmar.
We kregen goed inzicht in de kansen binnen de gemeente. Warmtebedrijf Ennatuurlijk heeft interesse om samen met de gemeente de uitbreiding van het Amerwarmtenet verder te onderzoeken in Geertruidenberg-West en Raamsdonkveer-Zuid. De nieuwbouw-woningen rondom de rivier de Donge lijken redelijk betaalbaar over te kunnen stappen op (bijna) aardgasvrij op korte termijn. Zowel in Geertruidenberg-West als in de nieuwbouw rondom de Donge zijn nu al inwoners geïnteresseerd in verduurzaming en aardgasvrij. Een gemeentebrede enquête werd door 350 inwoners ingevuld en gaf ons daarmee een redelijk representatief beeld van de wensen van inwoners. Daaruit blijkt dat betaalbaarheid en keuzevrijheid belangrijk zijn voor inwoners. Voor gemeente is van belang dat de warmte die het Amerwarmtenet levert, niet wordt geleverd uit houtachtige biomassa. Deze en andere uitkomsten werden door College en gemeenteraad positief ontvangen en de Transitievisie Warmte is eind september vastgesteld.
In september 2021 is een vervolgonderzoek gestart. In de nieuwbouw rondom de rivier de Donge wordt t/m eind 2021 onderzoek gedaan naar de inzet van aquathermie uit de rivier óf inzet van (hybride) warmtepompen. Ook wordt geschouwd in woningen. Het doel hiervan is om meer helderheid te krijgen over de technische en financiële haalbaarheid.
Ik neem graag contact met je op!
Wij zijn koploper bij MVO Nederland
MVO Nederland werkt hard aan toekomstbestendig ondernemen in de nieuwe economie. De nieuwe economie is klimaatneutraal, circulair, inclusief en bestaat uit eerlijke ketens.
Wij vinden het belangrijk om voorop te lopen in een duurzame wereld, en anderen te inspireren om ook toekomstbestendig te ondernemen. Daarom hebben we ons deze maand aangesloten bij het koplopernetwerk van MVO Nederland. Als koploper fungeren we als kritisch klankbord voor de lobbystandpunten van MVO Nederland. In dit koplopernetwerk zitten de meest ambitieuze en gedreven ondernemers van de nieuwe economie. Samen met 2.000 andere ondernemingen doen we mee met de beweging. Wij dragen hier graag ons steentje aan bij door duurzame warmte voor iedereen beschikbaar te maken.
Onder andere door de door ons ontwikkelde wooncomplexanalyse werken we mee aan de nieuwe economie.
Neem contact op!
Update van onze warmteprofielentool
Naast kennis over de toekomstige warmtevraag en het toekomstige aanbod van warmte, vraagt het kiezen van een juiste warmtebron om inzicht in de temperatuurniveaus die passen bij de woning. Met onze ge-update Warmteprofielentool krijg je snel een visueel overzicht van de situatie, die je helpt bij het maken van keuzes om bepaalde warmtestrategieën te onderbouwen en op een begrijpelijke manier te delen met lokale stakeholders en burgers.
In deze update van onze WarmteProfielenTool hebben we de labelsprongen voor woningen in lijn gebracht met de standaard die het Rijk gecommuniceerd heeft. Ook zijn de kengetallen voor de warmtevraag van woningen en utiliteit verder aangescherpt. Het resultaat? We kunnen je nu nog nauwkeuriger helpen met bijvoorbeeld een buurtanalyse, Transitievisie Warmte of een wijkuitvoeringsplan.
Transitievisie Warmte Waddinxveen
Net als alle andere gemeenten moet Waddinxveen haar visie vaststellen over het aardgasvrij maken van de gemeente. In Waddinxveen bestaat daarnaast een grote aandacht voor bewonersparticipatie. De gemeente is hiervoor verdeeld in vier wijkplatforms met aparte wijkbudgetten. Per wijkplatform wordt gekeken naar wanneer, en met welke warmtevoorziening of warmtebron, op welke manier de overstap van aardgas naar duurzame warmte gemaakt kan worden.
Van april 2020 tot en met juli 2021 hebben wij meegewerkt aan het opstellen van de Transisitevisie Warmte (TVW) voor de gemeente Waddinxveen. Het doel was het vaststellen van een breed gedragen TVW voor het einde van 2021. Samen met de inwoners en belangrijkste stakeholders werd de visie besproken en vormgegeven zodat de uiteindelijke visie breed wordt gedragen.
Voor het opstellen van de Transitievisie Warmte traject in Waddinxveen hebben wij als procesbegeleider gefungeerd. Het opstellen van de TVW omvatte een technische analyse, een participatieproces en het opstellen van verschillende stukken.
Het gehele traject bestond uit 5 stappen, met als eerste stap de inventarisatie; welke warmtevraag en aanbod zijn er, en wat zijn de belangen, uitgangspunten en afwegingscriteria? De tweede stap is de warmteanalyse, hoe zit de warmtevraag er in de toekomst uit, en welke warmtevoorzieningen liggen het meest voor de hand? Fasering was de derde stap. Dit gaat over op welke we aan de slag gaan, maar vooral, waar gaan we beginnen met verder onderzoek? De vierde stap omvatte de uitvoeringsstrategie. De uitvoeringsstrategie is algemeen bekeken, maar ook specifiek langs twee verkenningsbuurten gelegd. De laatste en vijfde stap is het opstellen van de TVW.
Bij alle stappen zijn de inwoners en stakeholders sterk betrokken. Voor de inwoners gebeurde dit aan de hand van brede informatieavonden of in werksessies met koplopers en sleutelfiguren. Ook zijn er gemeente brede enquêtes uitgezet onder inwoners. De stakeholders werden in de stappen betrokken door transitietafels, die na elke stap bij elkaar werden gebracht. Onder de stakeholders vallen in het geval van Waddinxveen het lokale bewonersplatform, de woningcorporaties, de netbeheerder, lokale bedrijfsvertegenwoordigers en de waterschappen.
Voor het in beeld brengen van de toekomstige warmtevraag hebben we onze WarmteProfielenTool ingezet. Voor het doorrekenen van de eerste kostenraming van verschillende alternatieven in de twee verkenningsbuurten hebben we onze Warmtetool gebruikt.
Van de uitkomsten uit de analyses en de vijf stappen hebben wij een logisch verhaal opgebouwd dat voor iedereen uitlegbaar en navolgbaar is.
De gemeente is door ons werk van handvatten voorzien om hun warmtestrategie verder vorm te geven en uit te voeren. Er is een uitvoeringsstrategie op gemeentelijk en buurtniveau opgesteld. Daarnaast is er een eerste kostenraming en een planning opgesteld voor de buurten die als eerst aan de beurt zijn bij het aardgasvrij maken.
Ik bel je graag voor een oriënterend gesprek.
Masterclass ‘Van Transitievisie Warmte naar Wijkuitvoeringsplan’
Elke gemeente stelt uiterlijk dit jaar haar Transitievisie Warmte vast. De vervolgstap is om, voor de wijken die voor 2030 gepland staan, een wijkuitvoeringsplan op te stellen. Hierin staat de keuze voor één of meerdere duurzame warmteoplossingen centraal. Maar hoe, en met wie, zet je deze stappen?
Op woensdag 30 juni van 10.00 tot 11.30 uur nemen Michiel van der Vight, Ewald Slingerland en Simon Schoonen je mee in het proces van Transitievisie Warmte naar wijkuitvoeringsplan en bespreken o.a.:
Heb je deze masterclass gemist? Of wil je hem nog even rustig terugkijken? Download hier de slides of bekijk onderstaande opname.
Ik kom graag met je in contact.
Aquathermie
in Hoornes (Katwijk)
De gemeente Katwijk heeft de voorkeur uitgesproken om eigenaar te worden van het toekomstig warmtenet in de wijk Hoornes. Het beheer en de levering van warmte besteden zij dan uit aan een marktpartij. Dat is het resultaat van een advies aan het College van B&W door De WarmteTransitieMakers en Greenvis.
In 2019 is de wijk Hoornes gekozen als één van de 27 Proeftuinen Aardgasvrije wijken. Dat betekent dat in de eerste fase circa 500 woningen worden aangesloten op een warmtenet. Deze woningen verschillen in bouwjaar, energielabel en eigenaarschap.
Hoornes Aardgasvrij is een proeflocatie voor toepassing van aquathermie. Dat betekent dat met de Rijn als bron voor het warmtenet ervaringen worden opgedaan voor grootschalige inzet van thermische energie uit oppervlaktewater (TEO).
Hierbij wordt in de zomer warmte uit de Rijn gehaald met een warmtewisselaar en opgeslagen in een warmte-koudeopslag (WKO). Deze warmte kan in de winter worden gebruikt voor verwarming en warm tapwater. Een warmtepomp zorgt ervoor dat de warmte op een voldoende hoge temperatuur aan gebouwen wordt geleverd.
Samen met Greenvis begeleiden De WarmteTransitieMakers de gemeente in het traject van ideevorming tot en met aanbesteding. Dat betekent dat we verantwoordelijk zijn voor het ontwerp van het warmtenet, een businesscase, communicatie en participatie met bewoners, aanbestedingsadvies en de keuze over eigenaarschap.
De gemeente kijkt nu welke rol zij moeten aannemen om de aanleg van het warmtenet verder te kunnen uitwerken. Haar voorkeur gaat uit naar (juridisch) eigenaarschap, waarbij zij beheer en levering van warmte uitbesteedt. In deze sturende rol kiest de gemeente ervoor om het economisch eigendom van het warmtenet aan een ervaren marktpartij te gunnen.
De selectie van een marktpartij kan plaatsvinden via een aanbesteding, waarin de gemeente kijkt naar scherpe tarieven en omgang met bewoners. De gemeente kan zo de haalbaarheid, betaalbaarheid, betrouwbaarheid en de mate van duurzaamheid als eis meegeven in deze aanbesteding. De marktpartij is integraal verantwoordelijk voor investeringen, onderhoud en goede prestaties van de warmteketen.
Het gunnen van economisch eigendom is eigenlijk het maken van goede afspraken met de marktpartij. Na afloop van de exploitatieperiode kan de gemeente ervoor kiezen om de afspraken te verlengen, een nieuwe aanbesteding met nieuwe voorwaarden te starten of een eigen gemeentelijk energiebedrijf op te richten. Zo houdt de gemeente de regie en blijft er ruimte voor de wensen van bewoners. Een vooruitstrevende constructie.
In de wijk hebben we met een digitale enquête en coronaproof wandelingen een start gemaakt met bewonersparticipatie. Hieruit blijkt dat de warmtetransitie voor de meeste bewoners niet vanzelfsprekend is. Maar tijdens de wandeling merkten we dat met aandacht en inhoud de meningen worden bijgesteld. Verder zijn bewoners te bewegen als er een voordeel te behalen is; zo hebben een grote groep “koplopers” zich aangemeld. Er wordt nu aan een vervolgplan voor participatie gewerkt.
Bij de eerste marktconsultatie waren marktpartijen te spreken over de flexibele ontwerpstrategie en over het werken met concessie. Het projectteam bespreekt het bijgestelde plan in de tweede marktconsultatie, wat de opmaat vormt naar de aanbesteding. De gemeenteraad beslist na de zomer over de voorgestelde sturende rol. Daarmee maken zij ook een keuze of de projectgroep met die richting verder kan in het uitwerken van de plannen. De Raad besluit in november 2020 of het plan om een warmtenet aan te leggen in Hoornes daadwerkelijk wordt uitgevoerd.
Dit project is een samenwerking van gemeente Katwijk, Hoogheemraadschap van Rijnland, Stichting Dunavie en Greenvis.
Ik bel je graag voor een oriënterend gesprek.
Gebiedsanalyse: stappen richting een visie aardgasvrije warmte
Met een gebiedsanalyse maken we voor de hele gemeente een overzicht van de benodigde én de beschikbare warmte. Dit is een belangrijk onderdeel van het opstellen van een Warmteprogramma. Met de gebiedsanalyse leg je eenvoudig de link tussen waar in de gemeente (veel) warmte nodig is en welke bronnen hiervoor beschikbaar zijn. Zo schets je eenvoudig een duurzame warmtevoorziening voor alle buurten. De verschillende stappen in de inventarisatie zijn goed onderbouwd, duidelijk uit te leggen en visueel aantrekkelijk.
De gebiedsanalyse bestaat uit de volgende stappen:
Allereerst geven we inzicht in de isolatieopgave van de gemeente. Dit doen we door warmteprofielen op te stellen: we clusteren woningen op basis van de toekomstige warmtevraag, en geven inzicht in waar hoge, lage of midden-temperatuur warmte nodig gaat zijn. We kijken hierbij niet naar buurt- of wijkgrenzen, maar zoeken naar een logische afbakening. Zo is in één oogopslag zichtbaar waar de moeilijk te isoleren woningen staan, en waar de overstap naar aardgasvrij relatief eenvoudig kan.
Ook kijken we naar de concentratie van de warmtevraag over de gemeente. Waar ligt een warmtenet voor de hand? In welke wijken is een individuele warmtepomp goed toe te passen? Uiteraard nemen we hierbij diverse uitgangspunten en criteria mee. Onze uitkomst vergelijken we met gangbare andere energietransitiemodellen, zoals de Leidraad Startanalyse en diverse tools van de netbeheerders. Zo combineren we alle beschikbare informatie, tot een uitlegbare visie.
In een overzichtelijke multi-criteria analyse zetten we de verschillende buurten onder elkaar. Hoe scoren ze op verschillende belangrijke selectiecriteria? Welke natuurlijke momenten of koppelkansen zien we? Uiteraard nemen we hierbij ook de eerder onderzochte warmtevraag en -bronnen mee. We prioriteren de buurten en laten zien hoe je tot een gedragen keuze komt voor een startbuurt.
Zodra deze drie stappen doorlopen zijn hebben we een visie voor de warmtevoorziening: een stip op de horizon welke aardgasvrije oplossingen waar passen binnen de gemeente.
Na de inventarisatie van warmtevraag en -bronnen houdt het natuurlijk niet op. Heb je vanuit het Warmteprogramma startbuurten geselecteerd? En wil je op meer detailniveau weten wat hier de beste warmteoplossing is? Dan duiken we daar na de gebiedsanalyse graag in met onze Buurtanalyse.
Daniel heeft ruim 20 jaar ervaring in de energiesector, zijn kracht ligt in proces-, project- en programmamanagement. Hij combineert visie met datagedreven inzichten en is pas tevreden wanneer plannen werkelijk benut worden. Zijn ervaring maakt hem een gewaardeerde procesbegeleider en adviseur in complexe transitietrajecten.
Pieter SiekmanMet beide benen stevig in de praktijk, met het hart bij de lokale opgave, dat is Pieter. Een bescheiden maar bevlogen expert met de focus op het praktisch uitvoerbaar maken van de warmtetransitie.
